Europese technologische soevereiniteitsmonitor

Bijna 90% van de beursgenoteerde bedrijven in Denemarken is voor zijn werking afhankelijk van in de VS gevestigde e-maildiensten. In negen sectoren stijgt dat aantal tot 100%. Dit geeft buitenlandse tech-providers die buiten het bereik van Deense wetten of beleid vallen een buitengewone mate van invloed op de bedrijfsinfrastructuur van het land.

De afhankelijkheid van Denemarken van Amerikaanse e-maildiensten is het meest zichtbaar in zijn kerninfrastructuur. Elk beursgenoteerd bedrijf in de Deense nuts- en energiesectoren gebruikt Amerikaanse technologie. Dit zijn de systemen waarop Denen elke dag vertrouwen om hun huizen te verwarmen, hun ziekenhuizen van stroom te voorzien en schoon water te leveren. Als die communicatieplatformen in gevaar zouden komen of beperkt zouden worden, zou het effect onmiddellijk voelbaar zijn in de elektriciteitsnetten en watersystemen van het land.

Het patroon strekt zich uit tot de wereldwijd toonaangevende farmaceutische en life sciences sector van Denemarken. Denemarken is de thuisbasis van enkele van 's werelds meest waardevolle farmaceutische bedrijven. In 2023 maakten medicinale en farmaceutische producten ongeveer 15% uit van de totale export van het land, en de sector is sinds 2018 met bijna 60% gegroeid. Toch is bijna 89% van de beursgenoteerde Deense farmaceutische en life sciences bedrijven nog steeds afhankelijk van Amerikaanse technologie voor hun kerncommunicatie. Voor een sector die de basis vormt van zowel de economie als de wereldwijde reputatie van Denemarken op het gebied van innovatie, is een dergelijke afhankelijkheid een duidelijke zwakte.

Negen van de tien beursgenoteerde bedrijven in Zweden gebruiken Amerikaanse e-maildiensten, een schokkend aantal voor elke moderne economie. En dit is niet beperkt tot nichesectoren of kleinere organisaties. Zweden heeft negen sectoren waar elk beursgenoteerd bedrijf afhankelijk is van Amerikaanse technologie voor kerncommunicatie. De enige uitzondering zijn Zweedse bedrijven met een waarde van meer dan € 200 miljard — maar zelfs daar is 64% van de beursgenoteerde bedrijven afhankelijk.

Zweden investeert actief in zijn energie- en nutsvoorzieningeninfrastructuur. In mei 2025 heeft de Zweedse regering wetgeving aangenomen om vier grootschalige kernreactoren te financieren, met als doel er tegen 2035 minstens twee operationeel te hebben. De kosten worden geschat op 300-600 miljard Zweedse kronen (€ 30-60 miljard). Deze enorme investering toont het belang van de energie- en nutssectoren voor de Zweedse regering. Het zou dus een grote zorg moeten zijn dat 95% van de beursgenoteerde nutsbedrijven en 75% van de beursgenoteerde energiebedrijven Amerikaanse technologie gebruiken. Dit creëert een kwetsbaarheid in het hart van deze vitale infrastructuur.

Zweden valt ook op als een technologisch succesverhaal en een van de weinige Europese landen dat op betrouwbare wijze internationaal bekende techbedrijven voortbrengt. De techsector was in 2022 goed voor ongeveer 8% van het bbp en zal naar verwachting groeien tot 9,2% in 2026. Dit is een motor van de Zweedse economie en een groot concurrentievoordeel op de wereldmarkt. Maar zelfs dit levendige ecosysteem is diep verweven met buitenlandse platformen — 93% van de beursgenoteerde softwarebedrijven en 95% van de hardware- en technologiebedrijven zijn afhankelijk van Amerikaanse e-maildiensten. In een land dat een wereldwijde reputatie heeft opgebouwd als innovator en incubator van geavanceerde bedrijven, is deze structurele afhankelijkheid een strategische blinde vlek en een gemiste economische kans.